به بهانه ماه محرّم و نوحه

نوحه 

ماه محرّم از راه رسید و فعالیّت نوحه خوانها و مدّاحان و روضه خوانها، دوچندان شد. در تعریف نوحه گفته اند:« نوحه قطعۀ ادبی است که با آهنگ غمگین اجرا می شود.» مضمون این قطعات و اشعار، غم انگیز است و ریشۀ تاریخی دارد. بیشترغم مادران و بانوان سوگوار را بازگو می کند. نوحه خوان کسی است که این اشعار غم انگیز را با صدائی بلند و رسا و با آهنگ غم انگیز اجرا می کند. در واقع آنچه که به نوحه جان می بخشد و دلپذیر و تاثیر گذارش می کند، صدا و تسلط نوحه خوان بر اجرای آهنگ آن است. آنجا که حسین فخری « دشنه بر لب تشنه» را میخواند، گوئی که در دشت کربلائی و با چشم خودت عمق فاجعه را می بینی. صدایش ضمن این که جانگداز است، گوش و جان را نیز می نوازد. گوئی که این نوحه خوان، به مدرسۀ عالی موسیقی رفته و همۀ زیر و بم موسیقی و صدا و آهنگ را آموخته که این چنین با نوحۀ « عمه جان اینجا کجاست» تو را همراه زینب کبری به زمین کربلا می برد تا با چشمان خود، زن داغداری را که گاه زمین می بوسد و گاه فریادش به پاست، ببینی. زینب عمه ای که گاه به جانب علی اکبر، گاه علی اصغر و... و گاه سوی عباس می شتابد. گاه بر سر زدن زین العابدین دل را به آتش می کشد و گاه ناله های جانگداز مادر علی اکبر و علی اصغر و قاسم و... خاک و سنگ زمین با نوای مادران داغدیده، نوعروسان بخت ندیده، خواهران برادر از دست داده، همنوا می شود و عرش را به لرزه درمی آورد.
یا مرحوم محمّد باقر منصوری که در وصف حال مادر علی اکبر چنان می گوید که دل از جا کنده می شود.  
و این نوحه خوانی نیز هنری است با ارزش و ستودنی.