گدا

هنوز دو هفته از ورودم به غربتستان نگذشته بود که با آقا شوهر برای خرید به آلدی رفتیم . آلدی یکی از فروشگاههای زنجیره ای مواد غذائی است که همیشه شلوغ و پرمشتری است . دوستی می گفت : صاحب آلدی مرد فقیری بود و مواد غذائی کارخانه ها را که کهنه می شد یا بسته های کنسرو و کمپوت را که در اثر حمل و نقل آسیب می دید و صاحبان مغازه ها می خواستند دور بریزند از آنها می گرفت و به کسانی که تنگدست بودند به مبلغ بسیار ارزان می فروخت تا آنها نیز شب گرسنه سر روی بالش نگذارند . پس از مدتی کار این شخص رونق گرفت و اکنون هم اجناس این فروشگاه قیمت مناسب و مشتری فراوان دارند . این روایت تا چه اندازه ای درست است نمیدانم اما چون دوست آلمانیم تعریف می کرد نوشتم چون فکر کردم که اطلاعات او خیلی بیشتر از من است . خلاصه کلام که در بین راه آقا شوهر سفارش کرد که پیش هیچ یک از ایرانیها نگویم که از آلدی خرید کردیم چون این فروشگاه زنجیره ای مخصوص فقرا و گداهاست . با تعجب پرسیدم : یعنی این کشور این همه گدا و گرسنه دارد ؟ چپ چپ نگاهم کرد و گفت : چرا زیادی حرف می زنی و با پرت و پلا گفتن حوصله ام را سر می بری ؟ من هر چی گفتم تو بگو چشم . بنده حقیر سراپا تقصیر هم گفتم چشم . اما دلم خیلی گرفت . من حرف بدی نزدم که او اینگونه تلخ زبانی کرد . خیلی وقتها وقتی در کنارش بودم سعی می کردم حرف نزنم چون رفته رفته خودم نیز باورم شد که حرف زدن بلد نیستم و باید ساکت باشم و این چنین بود که به راستی حرف زدن و آداب معاشرت را فراموش کردم و هنوز هم که هنوز است ، بعد از اینکه با یکی حرف می زنم آن شب تا نیمه شب خوابم نمی برد و حرفهایم را تجزیه تحلیل می کنم و نمی توانم این وسواس تلخ را ترک کنم .
از قضای روزگار درست دم در خروجی آلدی با یک خانواده عزیز ایرانی روبرو شدیم و سلام و احوالپرسی کردیم . ما کیف دستی پر به دست و ایشان کیف دستی خالی در دست و هر دو خانواده خرید از آلدی را انکار کرده از هم خداحافظی کرده و به راه خود ادامه دادیم . حالا کسی نظاره گر ما دو خانواده نبود تا بگوید سیزین آندیزی اینانیم یا تویوقون له له یین ( قسم شما را باور کنم یا دم خروس رو ) خلاصه نه باشیزی آغریدیم ( چه سردردتان بدهم ) به سوی خانه که به راه افتادیم بین راه و دم خیابان پیرزن ژنده پوشی را دیدم که روزنامه ای روی زمین پهن کرده و رویش نشسته و دو پایش را دراز کرده و یک پیاله کوچک هم روی زانویش گذاشته و به رهگذران می گفت بیته بیته . یک دفعه و بی اختیارو با صدای بلند گفتم : واخسئی یولچویا باخ ( ای وای گدا رو ببین ) باز اقا شوهر به من یک چپی نگاه کرد و در حالی که از شدت خشم دندانهایش را به هم میفشرد ، گفت : زهرمار . گدا ندیدی ؟ چرا ابروی مرا می بری ؟ گفتم : دیدم . اما فکر نمی کردم در آلمان نیز گدا وجود داشته باشد . گفت : خاک توی سرت ، مگر اینجا مملکت نیست . در هر مملکتی گدا و گرسنه و سیر هست . به خانه که رسیدیم بنا به درخواست نامبرده بسته ها را باز کردم و پاکتشان را هم در ظرف آشغال ریختم تا مبادا یکی ببیند و بداند که از آلدی خرید کرده ایم .
امروز که داشتم به خانه برمی گشتم همان پیرزن را دیدم که در گوشه دیگری از پیاده رو نشسته و بیته بیته می گوید و وضع و حالش نیز تغییر نکرده بجز اینکه کاسه اش کثیف تر و رنگ و رو رفته تر شده است . در ایستگاه اتوبوس نشسته و منتظر اتوبوسم بودم که جوانی به من نزدیک شد . تکه کاغذی را نشانم داد و اشاره کرد که بخوانم . روی کاغذ نوشته بود که : من کر و لال هستم و دو روز است که گرسنه ام لطفن به من یک یورو بده . من هم به سر و وضعش نگاه کردم و دلم به حالش سوخت و یک یورو از کیفم درآورده و به او دادم و او یک دفعه گفت : دانکه . با تعجب پرسیدم : مگر شما کر و لال نیستید که اتوبوسم آمد و او به سرعت از آنجا دور شد و من در حالی که دلم برای یک یوروی زبان بسته ام خیلی سوخته بود سوار اتوبوس شده به خانه برگشتم . عصر که با دوستم تلفنی صحبت کردم فهمیدم که این هم یک نوع گدائی هست و این ادم قاچاقی گدائی می کند که مالیات ندهد . اینجا گدا باید در جای مشخصی بنشیند و گدائی کند . راستی که قولاق گونده بیر سؤز ائشیتمه سه کار اولار ( گوش هر روز یک سخن جدید نشنود کر می شود . ) دوستی می گفت : گذشته را فراموش کن و بیاندازشان دور . باور کنید که گذشته را دور انداخته ام اما او خودش پشت سرم در حرکت است و رد پایش همه جا هست .